Prof. Dr. Osman CAN
ÖZGEÇMİŞ
1992’de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. 1993 yılında Erzincan Hukuk Fakültesi’nde Araştırma Görevlisi olarak göreve başladı. Almanya’nın Köln Üniversitesinde 1997 “Türk ve Alman Anayasa Hukukunda Cumhurbaşkanı” çalışmasıyla yüksek lisansını, 2000 yılında ise “Düşünce Özgürlüğünün Anayasal Sınırları” konulu karşılaştırmalı hukuk çalışmasıyla doktorasını tamamladı.
2001’de Erzincan Hukuk Fakültesinde Anayasa Hukuku alanında öğretim üyeliğine başladı.
Temmuz 2002 tarihinde Anayasa Mahkemesine Raportör-Hâkim olarak atandı. Bu süre zarfında Türkiye tarihinin en çalkantılı dönemindeki önemli anayasa hukuksal davalarda Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’nca raportör olarak görevlendirildi.
2003 yılında Türk-Alman Kamu Hukukçuları Forumunu kurdu ve çalışmalarını sonlandırdığı 2020 tarihine kadar Türkiye Koordinatörlüğünü yürüttü.
Bireysel başvuru ve temel haklar konusunda Almanya’nın Frankfurt, Köln ve Erlangen üniversitelerinde ve Alman Anayasa Mahkemesinde araştırmalar yaptı.
2006 yılında Yüksek Öğretim Kurulu bilim jürisi tarafından oybirliğiyle doçentliğe layık görüldü.
2007 yılında ortaya çıkan Cumhurbaşkanlığı krizini çözmeyi amaçlayan Anayasa Değişikliğinin iptali için Anayasa Mahkemesinde açılan davanın raportörlüğü ile görevlendirildi. Görüşleri doğrultusunda Mahkeme ret kararı verince Cumhurbaşkanı’nın Türkiye tarihinde ilk defa halk tarafından seçilmesi mümkün hale geldi.
2008 yılında AK Parti’nin kapatılması talebiyle açılan davanın raportörlüğünü üstlendi ve kapatma isteminin reddi yönünde görüş sundu. Parti kapatılmadı. Raporunda savunduğu usule ilişkin görüşleri, mahkemece oybirliğiyle ilke kararlarına dönüştü.
2010 yılında Demokrat Yargı derneğinin kuruluşunda yer aldı ve yargının tarafsızlığı ve çoğulculaştırılması mücadelesini sivil toplum örgütü üzerinden yürüttü.
2010 yılında Hukukçular Derneği’nce Türkiye’de “yılın hukukçusu” ödülüne layık görüldü.
Anayasa Mahkemesinde çalıştığı sekiz yıl boyunca bir istisna (üniversitelerde başörtüsünün serbest bırakan Anayasa Değişikliğinin iptal edilemeyeceği yönündeki görüşü) dışında görüşleri Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilerek içtihat haline geldi.
Ekim 2010 itibariyle Mahkemeden ayrılıp üniversiteye döndü. 2011 Temmuzunda Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Anayasa Hukuku Anabilim Dalında öğretim üyeliğine başladı.
2010 Referandumunun askeri vesayeti ortadan kaldırmasına rağmen sistemi demokratikleştirmeye yetmeyeceği, hızla yeni bir toplum sözleşmesi üzerine bir anayasal düzenin inşa edilememesi durumunda Türkiye’nin yönetilemez hale geleceği düşüncesinden hareketle, Türkiye’nin sayılı medya, üniversite, sivil toplum ve siyasal aktörleriyle bir araya gelerek, siyasi aktörleri yeni anayasa yapımına ikna etmede önemli rol üstlenen Yeni Anayasa Platformunun oluşumunda yer aldı, Platformun hukuki-fikri çerçevesini hazırladı. İhracatçılar Meclisi, Memursen, Marmara Üniversitesi gibi çeşitli kuruluşların Anayasa raporlama projelerini yürüttü ve görüşlerini hazırladı. 2011-2012 tarihlerinde TBMM’nin talebi doğrultusunda yürütülen “Türkiye Konuşuyor” adlı Anayasa Projesine danışmanlık yaptı.
2011 yılında Türkiye Yazarlar Birliği tarafından “yılın fikir adamı” ödülüne layık görüldü.
2004-2015 tarihleri arasında Radikal (2), Star, Akşam, Newsweek Türkiye ve Daily Sabah gibi gazete ve dergilerde köşe yazarlığı ile 360 TV, Kanal 24 ve TRT Haber kanallarında siyasi ve hukuki tartışma programları yaptı.
2012-2015 tarihleri arasında, “Yeni Anayasa” çalışmalarına katkı yönünde gelen daveti kabul ederek AK Parti MKYK’sında görev aldı. 7 Haziran 2015 seçimlerinde 25. Dönemi İstanbul Milletvekili olarak TBMM’ye seçildi. Ancak “Yeni Anayasa”nın öncelikli hedef olmaktan çıkması ve Parti’nin demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğüyle bağdaşmayan bir politikaya doğru evrilmesini müteakip aktif siyaseti bırakıp üniversiteye döndü.
Halihazırda Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı öğretim üyesi olarak lisans, yüksel lisans ve doktora dersleri vermekte ve bilimsel çalışmalarına devam etmektedir.
2014-2018 dönem Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu (Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu) üyeliği yaptı. 2015 Aralık toplantısında Bilimsel Konsey Başkan yardımcılığına seçildi. Avrupa Konseyi ve AGİT üyesi ülkelerde demokrasi ve hukuk alanlarında görüşler hazırlayıp raporlar sundu.
Uluslararası yargısal ihtilaflarda (örneğin AİHM-Berlusconi davası) amicus curiae brief (hukuki görüş) hazırlamaktadır. Bunun yanı sıra makro düzeyde siyasesi ve hukuki analizlere dayalı raporlamalar yapmaktadır.
Ayrıca ticari ve idari uyuşmazlıklarda hak ihlalleri nedeniyle Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru, kanunların denetimi ve idari uyuşmazlıkların çözümü konularında bilimsel görüşler ve mütalaalar vermektedir.
Ulusal ve uluslararası düzeyde yayınlanmış kitap ve makaleleri bulunmaktadır.
Almanca ve İngilizce bilmektedir.
A) Seçili Eserleri
Kitaplar
- Die Schranken der Meinungsäußerungsfreiheit nach türkischem Verfassungsrecht, Shaker Verlag, Aachen 2001.
- Demokratikleşme Serüveninde Anayasa ve Siyasi Partilerin Kapatılması, Seçkin Yay., Ankara 2005
- Darbe Yargısının Sonu, Timaş Yay., Istanbul 2010
- Yol Ayrımında Türkiye, Statükodan Önceki Son Çıkış, Timaş Yay., İstanbul 2012
- Anayasanın Değiştirilemez Maddeleri ve Demokratik Kuruculuk, Alfa Yay., İstanbul 2013
- Siyasi Parti Kapatma Davaları, Legal Yay., İstanbul 2021
Makaleler
- “Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü. Anayasal Sınırlar Açısından Neler Değişti?”, in: Liberal Düşünce Dergisi 2001.
- “Anayasa Değişiklikleri ve Düşünce Özgürlüğü” in: Anayasa Yargısı 19, 2002.
- “Internet ve Anayasa Hukuku”, in: Türkiye Bilişim Şurası 2002 Raporu, Ankara, 2002.
- “Üçüncü Kişilerden Kaynaklanan Temel Hak İhlallerinin Anayasaya Aykırılığının Tespitinde ‘Neminem-Laedere-İlkesi”, in: Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi 8, 96-112, İstanbul 2003.
- “‘Neminem-Laedere-Gebot’ als Kriterium der Verfassungswidrigkeit Privater Grundrechtsübergriffe?”, in: Fahiman Tekil Armağanı, İstanbul, 2004.
- “Hukuk Devleti ve Anayasa Yargısı”, in: Ankara Barosu Hukuk Kurultayı 2004, C. I, Ankara, 2004.
- “Anayasa Mahkemesi Kararlarında Düşünce Özgürlüğü”, in:Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Istanbul 2005.
- “Belirlilik İlkesine Anayasal Bakış” in: Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. IX, (2005).
- “Imperatoris locuta, causa finita? – Anayasanın 90. Madde Değişikliği ve Anayasa Yargısı”, in: Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Istanbul 2005.
- “EMRK und das Türkische Verfassungssystem”, E-Akademi, http://e-akademi.org, Haziran 2005.
- “Anayasanın 90. maddesi hakkında bir değerlendirme”, İnsan Hakları Gündemi Derneği İnternet Sitesi http://www.rightsagenda.org/makale/2005_02_anayasa_doksaninci_madde.htm
- “Unabhängigkeit der Richter in der Türkei – juristische und metajuristische Perspektive” in: Die Schweizer Richterzeitung (2006/2)
- “Yargı Bağımsızlığı Normatif Bir Sorun mu?”, Bülent Tanör Armağanı, İstanbul 2006.
- “Yasadışı Grevin Anayasal Konumu”, Özgürlükler Düzeni Olarak Anayasa – Fazıl Sağlam Armağanı, Ankara 2006.
- “Hukuku Özgürlükle Okumak yada TCK 301 Ne İşe Yarar?” Güncel Hukuk 2007/1.
- “İHAS Fetişizmi ve Anayasanın Ölçü Değerini Yitirmesi”, in: Hukuk Gündemi Dergisi 2006/1.
- “Yargı Bağımsızlığı ya da Titanlar Savaşı”, in: Güncel Hukuk 2006/5.
- “Vicdani Redde Anayasal Bakış”, in: Hukuk Gündemi 2006/3.
- “Anayasa Değişikliklerinin Yokluğu ya da Kadüklüğü Üzerine”, Güncel Hukuk 2007/9.
- “Demokrasiye Geçişte ‘Sivil Anayasa’ ya da ‘Gül’ün Yalnızca Adı mı Değişiyor?” Ankara Barosu Dergisi, 2007/3.
- “Kutsallar ve Düşünce Özgürlüğü”, CHD (Ceza Hukuku Dergisi), Aralık 2007.
- “Anayasa Yargısında Yokluk”, Ergun Özbudun Armağanı, C II, Ankara 2008
- “Merkez-Yerel Yönetimlerin Grev ve Yetki Paylaşımına Anayasal Bakış”, A. Ülkü Azrak Armağanı, İstanbul 2008
- “1982 Anayasasının Temel Haklar Bilânçosu ve Evrimi”, A. Ülkü Azrak Armağanı, İstanbul 2008
- “Kamu Sendikacılığında Anayasal Güvence ve Yasal Güvencesizlik”, Yılmaz Aliefendioğlu Armağanı, İstanbul 2008
- “Özelleştirmeler ve Anayasa: Bir Liberal Dönüşüm Serüveni”, Uluslararası Ankara Barosu Hukuk Kurultayı, (2008)
- “Yerel Yönetimlerin Anayasal Görev Sınırı olarak Mahalli Müşterek İhtiyaç Kavramı” in: Prof. Dr. Ülkü Azrak Armağanı, 2009.
- “Parteiverbote in der Türkei-Instrument einer wehrhaften Demokratie?” Jahrbuch des öffentlichen Rechts (JöR) 2011, s. 635-663
- Das Türkische Verfassungsgericht als Wächter der Raison d’Etat” Zeitschrift des Max-Planck-Instituts für europäische Rechtsgeschichte, Band 18 (2011).
- “The Turkish Constitutional Court as a Defender of the Raison d’Etat” in: Constitutionalism in Islamic Countries: Between Upheaval and Continuity, Oxford University Press, London-New York 2012.
- “Anayasanın Değiştirilemez Maddelerinin Doğası ve Denetimin Anlamsızlığı Üzerine”, in: Legal Hukuk Dergisi 121 (2013).
- “Başkanlık Sistemi Hakkında Birkaç Not”, Yeni Türkiye Dergisi 51, 2013.
- “Yargı Reformunda Dikkatten Kaçanlar”, Yeni Türkiye Dergisi 52, 2013.
- “Cumhurbaşkanı Seçimi ve Sistem Krizi”, TÜSİAD Görüş Dergisi 2014.
- “Olağanüstü Hal Dönemi Kanun Hükmünde Kararnamelerin Yargısal Denetimi Üzerine” (Duygu Aktaş ile birlikte). Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 23 (1)-2017, 13-43. http://www.sdu.dergipark.gov.tr/maruhad/issue/30773/332711
- “Yasama Sorumsuzluğunun İşlevsizleştirilmesi”, Can/Simsek-Aktas, Terazi Dergisi 145, Eylül 2018.
- “Dolaylı Etki ve İyi Yönetişim Işığında Anayasa Mahkemesi İçtihatlarına Dair Bazı Gözlemler”, Anayasa Yargısı 36 (2018).
- “Venedik Komisyonu Raporları Işığında Anayasa Geçici Madde 20 ve Yasama Dokunulmazlığı – Enis Berberoğlu Kararı”, Ali Fuat Başgil Armağanı, İstanbul 2019.
- “Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi-Anayasa Mahkemesi Yaklaşımı”, Anayasa Yargısı Cilt 37, Sayı 1 (2020), s. 133-192. https://ayam.anayasa.gov.tr/media/6495/04_osman_can-min.pdf
- “Die Hagia-Sophia Entscheidung des türkischen Staatsrates” (Danıştay’ın Ayasofya Kararı”, Osman Can/Christian Rumpf, Europäische Grundrechte Zeitschrift (EuGRZ), 30 November 2020 (47), Heft 20-21, s. 605-616.
- “1921 Anayasasının 100. Yılı: Bir İstisnai Başarı ve Dramatik Başarısızlık Hikayesi”, Anayasa Yargısı Cilt 38, Sayı 1 (2021), s. 127-170. https://ayam.anayasa.gov.tr/media/6532/04_osman_can.pdf
- “İki Meclis-İki Kuruculuk-İki Gelenek” in: TBMM 100. Yıl Armağanı, İstanbul 2022
- “Parti içi Demokrasi Yokluğu Parti Kapatma Nedenidir!”, Anayasa Yargısı 40/1, (2023), ss. 1-60. https://ayam.anayasa.gov.tr/media/6718/01_osman_can.pdf
- “Kurucu Travma, Negatif Sosyal Sözleşme ve Barış Üretemeyen Anayasal Tercihlerin Temelleri Üzerine – Türkiye Özelinde Bir Deneme”, Zühtü Arslan’a Armağan, C. II, Anayasa Mahkemesi Yay., Ankara 2024, ss. 1201-1246. https://www.anayasa.gov.tr/media/9245/zuhtu_arslan_armagan_cilt2.pdf
Kitap Bölümleri
- Auslegung der Verfassung und Verfassungsgerichtsbarkeit in der Türkei (Türkiye’de Anayasa Yorumu ve Anayasa Yargısı), in: Deutsch-Türkisches Forum für Staatsrechtslehre I, Lit Vlg., 2004.
- “Schutz der Staatlichen Ehre und der religiösen Gefühle in der Türkei”, (Türkiye’de Devlet Onurunun ve Dinsel Duyguların Korunması), in: Der Schutz der Meinungsfreiheit vor dem Heiligen / Unabhängigkeit der Justiz, Münster-Berlin-Wien-Zürich-London 2008.
- “The Turkish Constitutional Court as a Defender of the Raison d’Etat” in: Constitutionalism in Islamic Countries: Between Upheaval and Continuity, Oxford University Press, London-New York 2011, 259-278.
- “Conscientious Objection and the Turkish Constitution” in: Cinar/Usterci (Eds.), Conscientious Objection, Resisting Militarized Society, Zed Books, London-New York 2009, 227-241.
- “Siyasi Partilerin Kapatılmasında Anayasal Ölçütler”, in: Anayasa Yargısı İncelemeleri, Ankara 2006.
- Hukuk-Özgürlük-301, İfade Özgürlüğü, İlkeler ve Türkiye, İletişim Yay., İstanbul 2007
- Constitutions, Codified / Uncodified in: Max Planck Encyclopedia of Comperative Constitutional Law, Oxford University Press 2017.
- Coup d’Etat. in: Max Planck Encyclopedia of Comperative Constitutional Law, Oxford University Press (to be published).
- Legislative Body, Decision, in: Max Planck Encyclopedia of Comperative Constitutional Law, Oxford University Press (to be published).
Kitap Editörlüğü
- Verfassungsinterpretation-Öffentlichkeit der Verwaltung, Deutsch-Türkisches Forum für Staatsrechtslehre I, Depenheuer/Dogan/Can (Eds), Lit Vlg. 2004
- Zwischen Saekularitaet und Laizismus, Deutsch-Türkisches Forum für Staatsrechtslehre II, Depenheuer/Dogan/Can (Eds), Lit Vlg. 2005
- Auf dem Weg zu gemeinsamen europäischen Grundrechtsstandards, Deutsch-Türkisches Forum für Staatsrechtslehre III, Depenheuer/Dogan/Can (Eds), Lit Vlg. 2007
- Freiheit im Zeitalter des Terrorismus / Verfassungsbeschwerde – Deutsch-Türkisches Forum für Staatsrechtslehre IV, Depenheuer/Dogan/Can (Eds), Lit Vlg., Münster 2006
- Umgang mit religiösen Minderheiten / Übertragung von Hoheitsrechten im Spannungsverhältnis zur nationalen Souvärenität, Deutsch-Türkisches Forum für Staatslehre V, Depenheuer/Dogan/Can (Ed.), Lit Vlg., 2006.
- Özgürlükler Düzeni olarak Anayasa-Verfassung als Freiheitsorgnung Fazıl Sağlam’a Armağan, Can/Azrak/Sabuncu/Depenheuer/Sachs (Eds.) İmaj Yay., Ankara 2006
- Der Schutz staatlicher Ehre und religiöser Gefühle und die Unabhaengigkeit der Justiz, Deutsch-Türkisches Forum für Staatsrechtslehre VI, Scherzberg/Dogan/Can (Eds), Lit Vlg. 2008.
- Staatliche Finanzmarktregulierung und Eigentumschutz, Deutsch-Türkisches Forum für Staatsrechtslehre VII, Scherzberg/Dogan/Can (Eds), Lit Vlg. 2010.
- Das Recht der öffentlichen Unternehmen und der öffentlich-rechtlichen Banken, Deutsch-Türkisches Forum für Staatsrechtslehre VIII, Scherzberg/Dogan/Can (Eds), Lit Vlg. 2012
- Verfassungsgebung und Verfassungstheorie, Deutsch-Türkisches Forum für Staatslehre IX, Scherzberg/Dogan/Can (Eds.), Lit Vlg. 2012.
- Der Schutz der ethnischen Minderheiten in der Türkei und die Dezentralisation der Staatsorganisation, Deutsch-Türkisches Forum für Staatslehre XIII, Scherzberg/Dogan/Can (Eds.), Lit Vlg. 2014.
- Grundlagen der Selbstverwaltung, Deutsch-Türkisches Forum für Staatslehre XIV, Scherzberg/Dogan/Can (Eds.), Lit Vlg. 2016.
- Die Sicherung der Geldwert- und Finanzstabilitaet in Deutschland und in der Türkei, Deutsch-Türkisches Forum für Staatslehre XV, Scherzberg/Dogan/Can (Eds.), Lit Vlg. 2016.
- Regierungssysteme im Lichte von “Checks and Balances”, Deutsch-Türkisches Forum für Staatslehre XVI, Scherzberg/Dogan/Can (Eds.), Lit Vlg. 2016.
Uluslararası Sempozyum Bildirileri
- Eine Bilanz der Revolution aus menschenrechtlicher Perspektive, mit Beachtung der nichtmuslimischen Minderheiten. Revolution İslamischen Rechts: 80 Jahre schweizerisches ZGB in der Türkei, Fribourg-CH (21.10.2006)
- Hukuk, Özgürlük ve TCK 301, Uluslararası Konferans: İfade Özgürlüğü- İlkeler ve Türkiye, SBF-Ankara, (30.11. -2.12.2006).
- Vicdani Ret ve Anayasa, Uluslararası Vicdani Ret Konferansı, Istanbul (27-28.01.2007).
- Schutz der Staatlichen Ehre und der religiösen Gefühle in der Türkei, Deutsch-Türkische Staatsrechtlertagung, Antalya (26-27.10.2007).
- Anayasanın Değiştirilmez Hükümlerinin Değeri ve Denetimi, Bilkent Üniversitesi-Ankara, (11.11.2008)
- Özelleştirmeler ve Anayasa: Bir Liberal Dönüşüm Serüveni, Uluslararası Ankara Barosu Hukuk Kurultayı, (January 2008)
- Verfassungskrise und Verfassungsgerichtsbarkeit. Reformbedarf der Türkischen Verfassungsordnung, Berlin (13. 11.2008)
- „Wirtschaft, Recht und soziale Gerechtigkeit in einem säkularen muslimischen Staat: der Fall der Türkei“, VIII. Völkerrechtskonferenz, Die national- und internationalrechtliche Verankerung der Prinzipien der Soz. Marktwirtschaft, Bonn (11-12.11.2010).
- Türkei vor der Wahlen, Demokratisierung, Menschenrechte und Minderheiten, Berlin (31.5.2011)
- Türk Anayasa Düzeninde İktidar Haritası: Felaketler, Dersler, Uluslararası Anayasa Kongresi, (22-23.10.2011)
- Tutelage and Democratic Representation, Brussel, European Parliament Panel (20.3.2012)
- Civil Constitution and the Governmental Models, Ajou University, South Korea (18.5.2012)
- Constitutional Developments in Turkey, Southern University Baton Rouge, Louisiana – USA (23.9.2013)
- Structural Changes Ahead of 2015 General Elections in Turkey, CEFTUS Westminster Debate, London-England (23.2.2015).
- Turkey at Crossroads of Fundamental Decisions: Constitutional Developments and the Future of Democracy in Turkey. University of Barcelona – Spain, (29.11.2016)
- Majority – Opposition Interaction: The Turkish Experience. Bucharest – Romania, (07.04.2017)
- The Constitution As An Instrument of Social Engineering. Astana – Kazakhstan, (29.08.2017)
- Transitioning Towards a Presidential System under a State of Emergency (CEFTUS-RUSI Roundtable), London-England (9.10.2017)
- Value and Supremacy of the Constitution, European Constitutional Heritage (DRI: Constitution in Practice), Kiev-Ukraine (12.10.2017)
- The Way to Meet Future Prospects: A Sustainable Political Construction, Erbil-Irak (23-25. October 2022)
- Workshop on Draft Constitution of Iraqi Kurdistan, Frankfurt a.M. (7-9 December 2023)
C) Dersler-Üniversiteler
Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi (2000-2002)-Anayasa Hukuku, Temel Haklar
Ufuk Üniversitesi – Ankara (2003-2007) Anayasa Hukuku
Çankaya Üniversitesi – Ankara (2003-2008) Devlet Teorileri
TOBB-ETU Üniversitesi – Ankara (2008-2009) Siyaset Sosyolojisi
TOBB-ETU Üniversitesi – Ankara (2008-2009) Anayasa Hukuku ve Siyasal Kurumlar
Marmara Üniversitesi (2011-…) Anayasa Hukuku
Freiburg Üniversitesi (2022-24) Karşılaştırmalı Türk Anayasa Hukuku
Frankfurt Üniversitesi (2023-…) Karşılaştırmalı Türk Anayasa Sistemi
C) Araştırma Bursları
- Köln Üniversitesi (DAAD)
- Erlangen Üniversitesi – Almanya (Friedrich Ebert Stiftung)
- Frankfurt Max-Planck-Institute (Friedrich Ebert Stiftung)
- Woodrow Wilson International Center for Scholars, Washington DC, USA (Marmara Üniversitesi)
- Freiburg Üniversitesi (DAAD)
- Üyelikler
Türk-Alman Kamu Hukukçuları Forumu (Deutsch-Türkisches Staatsrechtlerforum), Kurucu ve Türkiye Koordinatörü.
Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu Üyeleri Derneği
İstanbul Barosu